Inleiding
De uiteindelijke bedoeling van ons gebed is intimiteit met God, akkoord? Het standhouden waar ik eerder over sprak (Voorbede 1 Geestelijke strijd) is bedoeld om de intimiteit met God vast te houden. De duivel wil maar al te graag dat we weggaan van voor Gods aangezicht.
Als ik een dienst of een aanbidding leid dan gebruik ik verschillende stappen in het naderen tot God.
Ik weet niet hoe dat bij u is, maar als je nu ergens op bezoek gaat, dan ga je toch niet bij het binnenkomen direct het intiemste gesprek voeren?
Heb je dan ook niet wat tijd nodig?
Bij mij is het zo dat elk gesprek verschillende etappes kent.
Een moment van goeiedag zeggen, een tijd dat we beginnen onze gedachten te ordenen.
Een tijd van aftasten. Dat wordt soms genoemd “het ijs breken”.
Er is een tijd van koetjes en kalfjes om dan te komen tot een tijd van echt gesprek.
Hoe intiemer de omgang met iemand is hoe sneller we die stappen doorgaan.
Is dat zo? Of is dat nu alleen bij mij zo? Ik ben een introvert, misschien ervaar ik dat meer dan extraverte personen?
In mijn gebed merk ik die stappen toch op.
De reden dat we niet altijd intimiteit met God ervaren, is omdat we niet lang genoeg blijven.
U kent dat wel, u passeert ergens in de buurt van familie en denkt:” kom we doen een blitzbezoek”. En dat is tof, maar meestal ben je alweer weg voor je familie van de verrassing is bekomen. Je hebt niet echt intimiteit ervaren. Het was misschien plezant maar meer niet.
Vaak doen we zo’n bezoekjes uit een gevoel van verplichting omdat we ons later niet willen verspreken en zeggen: “ha ja, we waren onlangs nog in de buurt …” (maar zijn toch maar niet langs gekomen).
En dat is, vrees ik, het gebedsniveau waar veel christenen blijven steken.
Ik wil een sprongetje maken naar de oude offerdienst van Israël, in zijn puurste vorm, dat is in de tabernakel.
Daar was een tent met 2 delen, het heilige en het heiligste. Ook wel het heilige der heiligen genoemd. Het ene was van het andere gescheiden door een voorhangsel. Een tussenschot zeg maar.
In Exodus kunnen we lezen wat Aäron, als hogepriester, allemaal moest doen om in dat heiligste te mogen binnenkomen. Hij moest speciale kleding dragen, een speciaal offer brengen, een hele weg afleggen met bloed, er moest reukwerk branden, de lampen van de menora moesten continue branden. En 1 keer per jaar mocht hij dan binnengaan. Het was een heel speciaal gebeuren.
Weet u hoe de tabernakel nog wordt genoemd in Exodus? De tent van de ontmoeting.
Om God te ontmoeten moest Aäron heel wat doen. Maar hij ervaarde die ontmoeting dan ook enorm diep.
Mozes, die een intieme vriend van God was, kon blijkbaar zomaar de tent der ontmoeting binnengaan. Lees maar
Num 7:89
En wanneer Mozes de tent van ontmoeting binnenging om met Hem te spreken, hoorde hij een stem tot hem spreken van boven het verzoendeksel, dat op de ark van de getuigenis ligt, van tussen de twee cherubs. Zo sprak Hij tot hem.
Mozes was van een andere signatuur dan de meesten van ons. En dit bevestigt wat ik eerder zei: hoe intiemer je met iemand bent, hoe sneller je tot intimiteit komt bij een ontmoeting.
Er is voor de gewone wedergeboren sterveling gelukkig ook een andere weg, dan die van Aäron, om die intimiteit te gaan ervaren.
Mag ik u voorgaan?
1. Zonde belijden
Als de discipelen aan de Heer Jezus vragen: “leer ons bidden”, dan begint Hij gewoon te bidden.
Hij begint met lofprijs. “Onze Vader die in de hemel is, geheiligd is Uw naam”.
Als we de volgorde volgen die de Heer Jezus hier gebruikt, komt zonde belijden na de lofprijzing en na gebed.
Matt 6:9-13
Bidt u dan zo: Onze Vader, Die in de hemelen zijt. Uw Naam worde geheiligd.
Uw Koninkrijk kome. Uw wil geschiede, zoals in de hemel zo ook op de aarde.
Geef ons heden ons dagelijks brood.
En vergeef ons onze schulden, zoals ook wij onze schuldenaren vergeven.
En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, tot in eeuwigheid. Amen.
Er is niets mis mee om dit gebed letterlijk over te nemen en te bidden. Maar ik geloof niet dat Jezus hier bedoelde dat we dit gebed enkel letterlijk moesten overnemen. Op de vraag “leer ons bidden”, antwoordde Hij gewoon met gebed. Het was een voorbeeld. (Zoals men in contracten soms zegt: het is exemplatief, niet limitatief). In dat voorbeeldgebed liet Hij hen de onmisbare onderdelen van gebed zien. Dat is lofprijzing, vragen dat Gods wil gebeurt. Of actiever gezegd: vragen dat wij Gods wil zullen doen. Vragen om te voorzien in dagelijkse behoeften Zonden belijden Vragen om bescherming tegen verleiding. Enzovoort.
De Heer Jezus bad zelf ook veel uitgebreider, nachtenlang soms. Een voorbeeld van een langer gebed vinden we in Johannes 17. En dat heeft helemaal niet de volgorde van het “Onze Vader”.
Ik begin gebed graag met zondebelijdenis. Om 2 redenen:
Als je ergens op bezoek gaat, dan veeg je eerst je voeten voor je binnen gaat. Als God Mozes ontmoette in de woestijn, zei Hij “doe je schoenen van je voeten, want de grond waarop je staat is heilig”.
Als we gaan bidden, komen we in ontmoeting met de Levende God, we komen “op heilige grond”. Laat ons dus beginnen met ons hart en ons geweten te zuiveren van zonde.
De andere reden vind je hier:
1 Joh 3:19-22
En hieraan weten wij dat wij uit de waarheid zijn, en zo zullen wij ons hart voor Hem geruststellen.
Want als ons hart ons veroordeelt, God is meer dan ons hart, en Hij weet alle dingen.
Geliefden! Als ons hart ons niet veroordeelt, hebben wij vrijmoedigheid om tot God te gaan;
en wat wij ook maar bidden, ontvangen wij van Hem, omdat wij Zijn geboden in acht nemen en doen wat Hem welgevallig is.
Het is belangrijk dat er geen besef van zonden meer in de weg zit. Want dat zou ons hart veroordelen. Pas als die last weg is kunnen we met vrijmoedigheid naar God gaan.
1 Joh 1:9
Als wij onze zonden belijden: Hij is getrouw en rechtvaardig om ons de zonden te vergeven en ons te reinigen van alle ongerechtigheid.
Als onze zonde opgeruimd is hebben we direct een reden om aan de volgende stap te beginnen.
2. Danken
Als ik in bidstonden vraag aan mensen om te gaan lofprijzen, komen ze meestal moeilijk op gang. Dus zeg ik: "Begin met te danken."
Ga God bewust danken voor alles wat u te binnenschiet.
En dan komt de lofprijs vanzelf. Danken is de ijsbreker.
Wat is danken? Het is beseffen dat niets van wat je hebt vanzelfsprekend is. Dat al het goeie dat je overkomt door God gegeven is. En dat in al het slechte dat gebeurt God nog altijd het laatste woord heeft en met alles een bedoeling heeft.
Danken is eigenlijk je afhankelijkheid van God uitspreken.
Mijn moeder is 97 en ze gaat graag naar winkels. Liefst schoenenwinkels. Maar ze heeft zelf geen vervoer. En ze vindt het verschrikkelijk om altijd “alstublieft en merci” te moeten zeggen om naar vervoer te vragen.
Waarom? Omdat dat weergeeft dat ze afhankelijk is en het is natuurlijk moeilijk als je van mensen afhangt.
U weet allicht wel hoe moeilijk het soms is kinderen “dank u” te leren zeggen.
Veel christenen vinden het ook moeilijk om die stap te zetten naar God toe. Nochtans is dat de eerste vereiste van gebed. Je afhankelijkheid van God toegeven. Waarom zou je anders tot God komen? Als je niet afhankelijk van Hem bent, betekent het dat je dingen zelf kunt doen. Mozes was pas na 80 jaar klaar om Gods volk te leiden en zelfs hij faalde ooit op dit vlak. God zei “sla op de rots” en Mozes sloeg 2 keer. Als dan iemand die zo intiem was met God nog in die val liep, hoeveel te meer moeten wij dan niet opletten?
Maak uzelf gewend om dankbaar te zijn. Zowel naar mensen toe als naar God toe. Niets is vanzelfsprekend. Besef uw afhankelijkheid.
Dat zal het ijs breken en u zult als vanzelf gaan lofprijzen.
3. Lofprijzing
Wat betekent lofprijzen? Tegenwoordig zie je niet meer zo vaak dat ergens een prijs wordt op gekleefd. Enkel in de kringloopwinkel, de nachtwinkel en op de rommelmarkt. De verkoper kleeft een sticker met de prijs op elk artikel. Vandaar de uitdrukking: de producten zijn geprijsd. En dan kunnen ze prijzig zijn of goedkoop, daar kun je over discuteren maar het is de verkoper die aangeeft wat het product voor hem waard is.
Iets soortgelijks doe je in lofprijzing. Je geeft aan wat de Heer voor je waard is. Je vertelt wie Hij is voor jou. Wat Hij voor jou betekent. Je prijst Hem met lof. Of je prijst Hem aan voor wie het wil horen.
Want lofprijzing kan 2 kanten uitgaan.
Je kunt God aanspreken: “Heer U bent het beste wat mij is overkomen” of je kunt anderen aanspreken en zeggen: “Mijn God is fantastisch”.
Na de lofprijzing hebben we de juiste ingesteldheid om te gaan bidden.
4. Bidden
Fil 4:6vv
Wees in geen ding bezorgd, maar laat uw verlangens in alles, door bidden en smeken, met dankzegging bekend worden bij God en de vrede van God, die alle begrip te boven gaat, zal uw harten en uw gedachten bewaken in Christus Jezus.
De letterlijke betekenis van het woord bidden is vragen. Vraag maar raak. Letterlijk al je wensen mag je opsommen. Ook al je moeiten, je verdriet, gooi het eruit. Dit is het moment om alles wat op je hart, op je lever of op je maag ligt uit te spreken.
Ben je kwaad op God? Hij kan ertegen. Gooi het eruit. Ik maak hier wel een aantekening bij: houd dit voor je persoonlijke gebedstijd. Niet alles wat je denkt en niet alles wat je tegen God wilt zeggen moet in groep gezegd worden.
Al je angsten: maak ze bekend aan God.
Dat bekend worden is natuurlijk relatief. God weet uiteraard al wat er op je lever ligt. Maar het is belangrijk dat jij het noemt. En de bedoeling van het uitspreken is om het daarna los te kunnen laten. Alle lasten, alle moeiten, alle pijn, alle emotie mag je bij God laten. Je geeft het over aan God en dan kan Zijn vrede je hart gaan bewaken. Let er op dat de HSV zegt “bewaken”. Andere vertalingen zeggen “bewaren”. De vrede van God zal je hart bewaken eens je alles aan Hem bekend hebt gemaakt. Eenmaal dat je aan God gevraagd hebt om af te rekenen met al die dingen dan zul je vrede krijgen. Dat is een belofte.
Bidden bestaat in verschillende soorten en vormen.
4.a. Smeken
Paulus heeft het hier over bidden en smeken met dankzegging. Wat is smeken? Dat is een sterkere vorm van bidden.
U kent ongetwijfeld het verhaal van de intocht van de Heer Jezus in Jeruzalem. Daar wordt Psalm 118 gescandeerd.
Hosanna, Hosanna, gezegend Hij die komt in de naam des Heren. Velen denken dat het woord Hosanna iets is in de stijl van halleluja. Maar dat is helemaal niet zo.
Het woord Hosanna, of eigenlijk 2 woorden: howoshia na is een voorbeeld van smeken.
Psalm 118:25
Och HEERE, breng toch heil; och HEERE, geef toch voorspoed.
Letterlijk:
Smeken is aanhoudend bidden met woorden als: “Och” en “geef toch” “doe toch” en “Oh Heer …”
Bij kinderen klinkt het zo: “Allé mama, toe, …”
Het is een vorm van vragen waarbij je alle waardigheid laat vallen. Het kan je niet meer schelen wat anderen van je denken. Je gaat op je knieën, je gooit jezelf met je gezicht in het stof, tegen de grond.
Denk aan de terugkeer van de verkenners in Numeri 13. Op 2 uitzonderingen na riepen ze het volk op om het land niet binnen te gaan maar terug te keren naar Egypte.
De reacties van Mozes, Aäron, Jozua en Kaleb staan in Num 14.
Num 14:5
Toen wierpen Mozes en Aaron zich op hun aangezicht ten aanschouwen van de gehele gemeente van de vergadering der Israëlieten.
Dat is een teken van het zich vernederen
Num 14:6
En Jozua, de zoon van Nun, en Kaleb, de zoon van Jefunne, die behoorden tot degenen die het land verspied hadden, scheurden hun klederen
Dat is een teken van rouw of verootmoediging.
Num14:19
Vergeef toch de ongerechtigheid van dit volk naar de grootheid van uw goedertierenheid, gelijk Gij dit volk vergiffenis geschonken hebt van Egypte af tot hier toe.
Mozes smeekt God om genade voor het volk. Stel u voor dat een CEO van een megagrote multinational zich tegen de grond zou werpen in het stof! Mozes leidde een volk van miljoenen. Hij en Aäron trokken zich niets meer aan van waardigheid.
Hun priesterlijke hart vervulde hen met medelijden en ze smeekten God om het volk te vergeven.
Zo kom ik vanzelf tot de volgende soort gebed:
4. b. Voorbede
Voorbede is bidden voor iemand anders. Zoals we juist zagen wat Mozes deed. Het is een priesterlijke taak om anderen bij God te brengen.
Dus het is hetzelfde als bidden (4.) maar in plaats van iets voor jezelf te vragen vraag je het voor iemand anders.
De ultieme vorm van voorbede is bidden met ontferming voor de ander.
Rom 12:15
Verblijd u met hen die blij zijn, en huil met hen die huilen
Dat zien we letterlijk en op grote schaal gebeuren in het boek Ezra. Het moment dat het volk beseft dat het Gods wet heeft overtreden.
Ezra 10:1
Terwijl Ezra zo bad en deze belijdenis deed en zich huilend voor het huis van God liet neervallen, voegde een zeer grote gemeente van mannen, vrouwen en kinderen uit Israël zich bij hem; want ook het volk huilde luid.
We kunnen nog 1 stap verder gaan.
4.c. Plaatsvervangend belijden
Het gebeurt dikwijls in voorbede dat je beseft dat er iets mis is met de mensen waar je voor bidt.
Er kan iets mis zijn met het land of de stad waar je voor bidt, of de kerk/gemeente waar je voor bidt. Je wordt je bewust dat er zonde in het spel is.
Dan kun je aan God vragen om aan die zonde voorbij te zien en toch je gebed te verhoren.
Of je kunt plaatsvervangend belijden: “Here, wij hebben gezondigd”. Je plaatst je op één lijn met de zondaar. Ook dat is bij uitstek een priesterlijke taak. Je gaat je één voelen met degene waarvoor je bidt.
Daar is wel een voorwaarde aan verbonden: je moet deel uitmaken van de groep waarover het gaat.
Als je geen Koreaan bent kun je niet plaatsvervangend zonde belijden voor de misdaden van de Koreaanse overheid.
Als Belg kan ik plaatsvervangend schuld belijden voor de misdaden van de Belgische Staat in Congo, Rwanda en Burundi.
Alhoewel ik geen grond kan vinden in de Bijbel voor de volgende bewering lijkt het me logisch dat het effect van plaatsvervangende belijdenis recht evenredig is aan de politieke of kerkelijke bevoegdheid van de persoon die de belijdenis doet. We zien het enkel in het O.T. en telkens gebeurt het door leiders.
Ik geef u een voorbeeld uit de Bijbel:
Daniël 9:3-6
Ik richtte mijn gezicht tot de Heere God, om Hem te zoeken in gebed en met smeekbeden, met vasten, en in zak en as.
Ik bad tot de HEERE, mijn God, en deed belijdenis en zei: Och Heere, grote en ontzagwekkende God, Die Zich houdt aan het verbond en de goedertierenheid ten aanzien van hen die Hem liefhebben en Zijn geboden in acht nemen,
wij hebben gezondigd, wij hebben onrecht gedaan, wij hebben goddeloos gehandeld, wij zijn in opstand gekomen door af te wijken van Uw geboden en bepalingen.
Wij hebben niet geluisterd naar Uw dienaren, de profeten, die in Uw Naam spraken tot onze koningen, onze vorsten en onze vaderen, en tot heel de bevolking van het land.
Wat we hier zien is dat Daniël niet alleen schuld belijdt in de wij-vorm. Hij is ook in de rouw. Daarvan zijn vasten en in zak en as lopen een teken. Hij heeft verschrikkelijk veel verdriet over de situatie van zijn volk. Dat leidt hem tot verootmoediging. Dat zijn de twee woorden die steeds in verband worden gebracht met vasten: rouw en verootmoediging. (zie de studie over vasten)
Voorbidders doen het vaak voor hun land, plaatsvervangend zonde belijden. Het duidt op een diepe betrokkenheid. Als daar ook nog rouw bijkomt is heel het wezen van een persoon gericht op het bidden:
De geest die de gebeden uitspreekt, de ziel die zijn emoties uitdrukt en het lichaam dat geen brok door zijn keel krijgt van verdriet.
Dan gaan we naar de laatste stap op weg naar intimiteit met God.
5. Aanbidding
Je kunt aanbidding op verschillende manieren uitleggen. De Bijbel gebruikt de woorden lofprijzing en aanbidding door elkaar, zonder daar een echte definitie voor te geven.
Wat ik bedoel met aanbidding is: intimiteit met God. Ontmoeting.
In het kader van de studie over “stappen naar intimiteit met God” is dit de laatste stap.
Als alles gezegd is wat we wilden zeggen, als alles gevraagd is wat we wilden vragen, als we ons hart hebben uitgestort voor God, dan komt daar die vrede over ons. En in de stilte die dan vaak ontstaat, ontmoet je God.
Alle andere gebedsstappen naar intimiteit ervaren we als eenrichtingsverkeer: U die naar God toe spreekt. Aanbidding, ontmoeting met God is tweerichtingsverkeer.
Op dat moment in de aanbiddingsdienst zal ik eerst liedjes van overgave kiezen: Opwekking 598 “neem mij, kneed mij, vorm mij, vul mij”
In dit stadium van gebed kan het zijn dat er weer een opwelling van lofprijzing komt, dat is OK.
Daarna komen de liedjes die pure liefde uitdrukken. Opwekking 150 “Ik hou van U…”
Onderschat de kracht van muziek niet bij uw gebed!!!
Maar op een gegeven moment wordt het stil. Als stilte u moeilijk valt of als er achtergrondgeluiden zijn die afleiden, kunt u een achtergrondmuziekje opzetten.
En dan gaat u zitten of liggen luisteren naar God. Ontmoeting, pure intimiteit.
Het feit dat ze dit stadium niet kennen of niet bereiken, is voor veel mensen de reden dat ze niet graag bidden.
Als je niet lang genoeg blijft is er geen tijd voor ontmoeting. Dan blijft gebed een aframmelen van lijstjes. Denk aan de eerder genoemde blitzbezoekjes bij de familie.
Ik wil hierover nog iets zeer persoonlijks zeggen. Deze momenten van ontmoeting zorgen ervoor dat ik God anders ga aanspreken. In het gewone gebed zeg ik “Heer” of “Heer Jezus” of het vormelijke “Vader”.
In aanbidding wordt het “Papa” of andere veel informelere aansprekingen. Dat is niet abnormaal. Ik illustreer dat met een voorbeeld.
Ik werkte ooit voor Dorkas Hulp Internationaal als Belgisch directeur. In die hoedanigheid werd ik bevriend met een Albanese minister. Hij was een zeer intieme vriend van de directeur van onze Albanese organisatie. Als we alleen samen waren sprak ik hem aan met de voornaam. Maar als ik met een delegatie van ons Ministerie van Buitenlandse Zaken of Ontwikkelingssamenwerking een officieel bezoek bracht dan sprak ik hem aan als Meneer de Minister. (Hij sprak me in het bijzijn van anderen aan als “Monsieur Guy”)
Was mijn relatie met hem anders als er anderen bij waren? Neen, hij was de zelfde. Ik was de zelfde. Onze verhouding was hetzelfde.
Enkel de omgangsvorm was anders als er anderen bij waren, maar de relatie was identiek.
Pas als we alleen waren hadden we die persoonlijkere ontmoeting.
Dat is het verschil tussen, wat ik bedoel met, aanbidding en de andere soorten gebed.
Veel christenen bereiken nooit dit punt van intimiteit. Jammer.
Een vooraanstaand gebedsstrijder zei eens: “een voorbidder is iemand van de binnenkamer”.
De Heer Jezus moedigde ons ook aan om in onze binnenkamer te gaan.
Aanbidding of toewijding hebben niets te maken met de soort van muziek die we maken, of de liedjes die we zingen. Het heeft niets te maken met ons stemvolume. Aanbidding is geen bepaald toontje in onze stem.
Het is komen in de stilte bij God en naar Hem luisteren. Ontmoeting. Intimiteit.
U en God, God en jij.
Daar gebeuren mooie dingen. Daar toont God Zijn hart.
We hebben de volgende stappen gezien om te komen tot een intieme ontmoeting met God:
Stappen naar intimiteit
1. Belijden
2. Danken
3. Lofprijzen
4. Bidden
5. Aanbidding